Rusca Harflerin okunuşları

RUSCA DA SERTLİK VE YUMUŞAKLIK İŞARETLERİ:

Rusçada da Türkçedeki gibi ses yumuşamaları ve incelmeleri vardır. Bu işaretler bu noktada bu değişikliklerin yazı diline aktarılmasını sağlar. Yumuşatma işaretleri kullanılacağı sözcük içerisinde sessiz harften sonra gelir.
Bu işareti Türkçe kelimeler üzerinde açıklayayım. GOL ve KOL kelimelerini düşünelim. Her ikisi de OL harfleri ile bitmiş. Ancak söyleniş tarzına dikkat edersek, GOL dediğimizde yumuşak bir ses tonuyla söylüyoruz. Yani sondaki –L- harfi yumuşak bir dille söyleniyor.
KOL dediğimizde sert bir ses tonuyla söylüyoruz.Dolayısıyla sondaki –L- harfi sert bir sesle çıkıyor.
Rus dilinde bu görevi sertlik ve yumuşaklık işaretleri yapmaktadır

Sertlik işareti: Ъ ъ

Asla sözcük yani kelimenin başında bulunmaz. Kendinden önce gelen ünsüz harfleri sert , kendisinden sonra gelen
я-e-ё-ю sesli harflerini çift sesli
Ъя......ya.....sesi ile,
ъe......ye.....sesi ile ,
ъё......yo.....sesi ile
ъю......yu.....sesi ile okutur.

съёмка.... [syomka] …..çekim,çekme
подъeзд... [padye’zd]….kapı boşluğu

Yumuşaklık işareti: Ь ь :

Asla kelimenin başında bulunmaz Kendinden önce gelen ünsüz harflerin yumuşak okunmasını sağlar
Бельё ......... [Belyo]….. çamaşır
платье .........[platye]………elbise

RUSÇA DA HARFLER:

Rus Alfabesinde 10 adet sesli, 21 adet sessiz 2 adet te sertleştirme ve yumuşatma işareti olmak üzere toplam 33 harf karakterinden oluşmaktadır.

Bu harf karakterlerinden sesli/ünlü harfler kendi arasında 2 guruba ayrılır.
1-Sert sesliler ........: A – О - У – Ы - Э
2-Yumuşak sesliler....: Е – Ё – И – Ю - Я

Geri kalan 21 ünsüz/sessiz harflerden 15 adedi sözcük içerisinde hem yumuşak hem sert sesle okunan harfler bulunmaktadır. Geri kalan 6 sessiz harfin 3 adedi devamlı sert, 3 adedi de devamlı yumuşak okunan harflerdir.

Hem sert hem de yumuşak okunan 15 harf.......: Б-В-Г-Д-З-К-Л-М-Н-П-Р-С-Т-Ф-Х
Sürekli sert okunan sessiz harfler...........: Ж – Ш - Ц
Sürekli yumuşak okunan sessiz harfler......: Ч – Щ – Й


Yumuşak sessiz okunan sessiz harfler:

15 adet sessiz harfin yumuşak okunabilmesi için bu 15 sessiz ( Б-В-Г-Д-З-К-Л-М-Н-П-Р-С-Т-Ф-Х )harflerden sonra yumuşak sesli harfler gurubunda bulunan (Е – Ё – И – Ю - Я) harflerinden birinin gelmesi veya yumuşatma işareti dediğimiz (Ь) işaretinin gelmesi gerekir.

бедный	bednıy	Yoksul,fakir	всякий	Fısákiy	Her,her türlü
зелёный	Zi’lonıy	Yeşil,ham,toy	лень	len	Tembellik,uyuşukluk

Sert sessiz okunan sessiz harfler:
15 adet sessiz harfin sert okunabilmesi için bu 15 sessiz harflerden sonra sert sesli harfler gurubunda bulunan (A – О - У – Ы ) harflerinden birinin gelmesi veya sertleştirme işareti dediğimiz (Ъ ) işaretinin gelmesi gerekir

нутро	Nutrỏ	İçeri,içyüzü	мороз	Marỏs	Soğuk,ayaz
сивый	sivıy	kır	фабрикант	Fabrikánt	fabrikatör

Rusca da 7 harf:
Rus Alfabesinde yer alan ( Г – К – Х – Ж – Ш – Щ – Ч ) sessiz harfler gurubuna 7 harf kuralı da denir.
Bu harflerin ilk üç sırasında bulunan ( Г – К – Х ) harflerinin sesleri gırtlaktan çıktığı için gırtlak harfleri de denilebilir.
Geri kalan dört harfin ( Ж – Ш – Щ – Ч ) sesi ağızdan fışıltılı bir sesle çıkması nedeniyle fışıltılı harfler olarak adlandırılır.
Bu 7 harften sonra (я – ю – ы ) sesli harfleri gelmez.
Bu seslere karşılık olarak;
Я......... karşılığı....a....seslisi
Ю........ .karşılığı....у....seslisi
Ы..........karşılığı....и....seslisi gelir

Rusca bir sözcük içerisinde ( ГЯ-КЯ-ХЯ-ШЯ-ЩЯ-ЧЯ ) harfleri yan yana gelmez. Bunun yerine (га-ка-ха-ша-ща-ча) harfleri gelir.Aynı olay diğer (ю – ы ) harfleri için de geçerlidir.

Bu 7 harf kurallarını çok iyi bilmemiz gerekir. İlerleyen derslerde Fiil çekimlerinde,isimlerde, sıfatlarda ,zarf-larda sıkça uygulanacaktır.

Ayrıca Rus dilinde sert veya yumuşak sesiz harflerin okunması çok önemlidir.Rus dilinde birbirine çok benzeyen birçok kelimeler bulunmaktadır.Bu nedenle bu tip kelimeleri bir birinden ayırt etmek için okunuş kurallarını çok iyi bilmemiz gerekir.

Мат	mat	Mat,yenilgi	Мол	mol	Mendirek,dalgakıran
Мать	matd	anne	Моль	muıl	güve

Türkçede ”Matematik” kelimesindeki  “mat”  sesi , tabloda gösterilen (Мат) hecesindeki ses yani, Türkçedeki  (Mat ) sesini verecek.
(Мать)  ise Türkçedeki “Mat” ın sonunda sanki bir (d) harfi varmış gibi (t) ile (d) arasında bir ses ile ifade ederiz.
(Моль)  ise  sanki (o u ı) harflerini birleştirin ve üçünü birden   genizden çıkarın. Çıkan ses aradığımız sestir.

.....Bir sonraki dersimiz olan "Tonlu ve boğuk sessizler" de görüşmek üzrere....